Tetani Nedir? Tetani Neden ve Ne Eksikliğinde Olur?
Tetani, istemsiz kas kasılmalarını ve periferik sinirlerin aşırı uyarılmasını içeren bir semptomdur. Tetani çoğunlukla kan kalsiyum seviyeleri gibi vücuttaki elektrolitlerin dengesizliğinden kaynaklanır. Tetani yaşıyorsanız bir doktor ile bu konuyu tartışmanız önerilir. Şiddetli tetani vakaları acil tıbbi tedavi gerektirebilir.
Tetani nedir?
Tetani, istemsiz kas kasılmalarını ve periferik sinirlerin aşırı uyarılmasını içeren bir semptomdur. Elektrolit dengesizliklerinden kaynaklanır.
Tetani birçok şekilde ortaya çıkabilir. Yaygın ve hafif tetani belirtileri şunları içerir:
- Ağız etrafında uyuşukluk.
- Kas spazmları.
- Eller ve ayaklarda karıncalanma veya yanma hissi (parestezi).
Şiddetli tetani belirtileri şunları içerir:
- Solunum zorluğuna neden olabilen laringospazm (ses kutusu spazmları).
- Bronkospazmlar (akciğerlerinizdeki hava yollarını kaplayan kaslar kasıldığında).
- Ağrılı, genelleştirilmiş kas krampları.
- Kusma.
- Nöbetler.
- Düzensiz kalp ritmi (aritmi) gibi azalmış kalp fonksiyonu kaynakları.
Tetani vakalarının çoğunluğu hayati tehlike oluşturmaz ancak ciddi tetani vakaları hayatı tehdit edebilir. Şiddetli tetani atakları bazen kas yıkımı ve kas ölümünün neden olduğu ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olan rabdomiyolize yol açabilir.
Hafif tetani semptomlarınız varsa doktorunuzla görüşün. Şiddetli tetani semptomlarınız varsa acil yardım arayın veya mümkün olan en kısa sürede en yakın hastaneye gidin.
Tetani ve klonus arasındaki fark nedir?
Klonus ritmik, kontrolsüz bir kas refleksidir. Hareketi başlatan ve düzenleyen elektriksel uyarıların taşınmasından sorumlu olan üst motor nöronlarındaki kalıcı bir lezyon nedeniyle oluşur. Bu nedenle tıp uzmanları, kişinin sinir sisteminin sağlığını değerlendirmek için gerçekleştirdikleri nörolojik muayenelerin bir parçası olarak klonusu da kontrol eder.
Tetani ise istemsiz kas kasılmalarını ve elektrolit dengesizliklerinden kaynaklanan diğer semptomları içerir.
Tetani bir nöbet türü müdür?
Tetani ve nöbetler farklı durumlardır, ancak ciddi tetani vakaları nöbetlerle sonuçlanabilir.
Nöbet, beyinde geçici, kontrolsüz bir elektriksel aktivite artışının gerçekleştiği tıbbi bir durumdur. Nöbet gerçekleştiğinde, etkilenen beyin hücreleri etraflarındaki diğer beyin hücrelerine kontrolsüz bir şekilde sinyaller gönderir ve bu sinyaller beynin etkilenen bölgelerine aşırı yük bindirir.
Beyindeki aşırı yüklenme, kontrolsüz kas hareketleri de dahil olmak üzere çok çeşitli semptomlara veya etkilere neden olabilir.
Tetani tipik olarak kontrolsüz kas kasılmalarını içerir, ancak bunun nedeni beyninizdeki elektriksel aktivitenin kontrolsüz bir artışı değil, elektrolit dengesizliğidir.
Tetani Neden Olur?
Genel olarak birden fazla elektrolitin dengesizliği tetaniye neden olur. Elektrolitler, suda çözündüklerinde doğal olarak pozitif veya negatif elektrik yüküne sahip olan maddelerdir.
Vücudunuzun yaklaşık olarak %60'ı sudur; bu, vücudunuzdaki hemen hemen her sıvı ve hücrenin elektrolit içerdiği anlamına gelir. Elektrolitler vücudunuzun kimyasal reaksiyonları düzenlemesine, hücrelerinizin içindeki ve dışındaki sıvılar arasındaki dengeyi korumasına ve daha fazlasına yardımcı olurlar. Hücreleriniz elektrik yüklerini iletmek için elektrolitleri kullanır, kaslarınız da bu şekilde kasılır.
Tetaniye neden olabilecek elektrolit dengesizlikleri türleri şunlardır:
- Hipokalsemi: Hipokalsemi, kanınızdaki kalsiyum seviyeleri çok düşük seviyelerde olduğunda meydana gelir. Kanda düşük kalsiyum seviyeleri tetaninin en yaygın nedenidir. Kandaki kalsiyum sinirlerinizin çalışmasına, kaslarınızın birbirine sıkışmasına, kanamanız varsa kanınızın pıhtılaşmasına ve kalbinizin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Pek çok farklı sağlık durumu hipokalsemiye neden olabilir, ancak düşük kalsiyum seviyelerine genellikle vücudunuzdaki düşük paratiroid hormonu seviyeleri (hipoparatiroidizm) veya düşük D vitamini seviyeleri neden olur.
- Hipomagnezemi: Hipomagnezemi, kanınızdaki magnezyum seviyeleri çok düşük olduğunda meydana gelir. Magnezyum, birçok vücut fonksiyonunun önemli bir parçası olan önemli bir elektrolittir. Kronik hastalıklar, alkol kullanım bozukluğu, gastrointestinal sorunlar, böbrek sorunları ve diğer durumlar hipomagnezemiye neden olabilir.
- Hipokalemi: Hipokalemi, kanınızdaki potasyum seviyeleri çok düşük olduğunda meydana gelir. Potasyum, sinir ve kas hücrelerinin, özellikle de kalp kası hücrelerinin düzgün çalışması için kritik görevleri olan bir elektrolittir. Hipokaleminin yaygın nedenleri arasında diüretiklerin kullanımı, kusma, ishal ve kronik böbrek hastalığı bulunur.
- Metabolik alkaloz: Alkaloz, kanınız ve vücut sıvılarınız aşırı miktarda baz veya alkali içerdiğinde meydana gelir. Kanınızın asit-baz (pH) dengesi sağlığınız için kritik öneme sahiptir. Dengenin bozulması az da olsa sizi hasta edebilir. Metabolik alkalozda vücut sıvılarınızda aşırı miktarda bikarbonat bulunur. Çeşitli koşullarda ortaya çıkabilir.
- Solunum alkalozu: Solunum alkalozu, çok hızlı veya çok derin nefes aldığınızda akciğerlerinizin çok fazla karbondioksitten kurtulmasına neden olur. Anksiyete nedeniyle hiperventilasyon tetaniye neden olabilir.
Tetani nasıl tedavi edilir?
Tetaniyi tedavi etmenin kısa vadeli hedefi elektrolit dengesizliğini düzeltmektir. Tetaniyi tedavi etmenin uzun vadeli hedefi ise, tetaniye neden olan altta yatan durumun teşhis ve tedavi edilmesidir.
Tetaninin en yaygın nedeni olan hafif bir hipokalsemi vakanız varsa, doktorunuz sağlıklı
kalsiyum seviyelerini yeniden sağlamak için aşağıdaki tedavileri önerebilir:
Hipokalsemi daha belirginse, bunu tedavi etmek için başka reçeteli ilaçlara veya tedavilere ihtiyacınız olabilir.
Şiddetli, akut tetani, genellikle IV kalsiyum replasmanını ve diğer tedavileri içeren acil tıbbi tedaviyi gerektirir. Akut tetani atağının etkilerinden kurtulduğunuzda, doktorunuz tetaninin altında yatan nedeni tedavi etmeye odaklanacaktır.
Tetani nasıl önlenebilir?
Çoğu tıbbi durumda olduğu gibi, elektrolit dengesizliğine neden olan altta yatan bir rahatsızlığınız varsa tetaniden kaçınmak mümkün olmasa da, erken teşhis ve tedavi, bakış açınız açısından önemli bir fark yaratabilir.
Ağzınızın etrafında uyuşukluk ve kas spazmları gibi tetaninin erken belirtilerini yaşıyorsanız, doktorunuzla konuşmanız önerilmektedir. Elektrolit dengesizliğinin yeterince erken tedavi edilmesi, daha şiddetli ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden tetani semptomlarının oluşmasını önleyebilir.
Tetani Varlığında Doktorunuzu Ne Zaman Aramalısınız?
Hafif tetani belirtileri yaşıyorsanız en kısa sürede doktorunuzla görüşün. Tetaniye sebep olan ve tedavi gerektiren altta yatan bir sağlık sorununuz olabilir. Ses kutunuzda spazmlar ve ağrılı, genel kas krampları gibi ciddi tetani belirtileri yaşarsanız, acil tıbbi bakıma ihtiyacınız vardır. Acil yardımı arayın veya en yakın hastaneye gidin.
Elektrolit dengesizlikleri tetaninin ana nedeni olsa da, çeşitli bazen kronik durumlar da elektrolit sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle tetani belirtileriniz varsa doktorunuzla konuşmalısınız.