Ebeveynler uykuya dalmakta zorluk çeken çocuklarına yardımcı olmak için melatonin kullanmayı düşünebilirler. Bu ilacı çocuğunuz için yalnızca bir çocuk doktoru veya başka bir doktorun gözetiminde kullanın. Çocuklarda uykusuzluk veya diğer uyku bozuklukları her zaman bir tıp uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Melatonin, çocuklarda iyi uyku hijyeni ve tutarlı yatma zamanı rutinlerinin yerine kullanılmamalıdır. Yale uyku uzmanı Dr. Craig Canapari'ye göre, bu ilacın kullanılması uykuya dalmada daha az zorluk yaşamayı, uykuya daha erken başlamayı ve geceleri daha fazla uyumayı sağlıyor.
Çocuklar için düşük dozda melatonin içeren ürünler mevcuttur. Bu ilacın uzun süreli kullanımı çocuklarda yapılan klinik çalışmalarda araştırılmamıştır ve uzun süreli kullanımda olası yan etkiler bilinmemektedir. Otizm spektrum bozukluğu veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda melatonin kullanımı davranışsal müdahaleleri içermeli ve bir hekim tarafından yönlendirilmelidir.
Gecikmiş uyku fazı bozukluğu genellikle gençlerde ve genç yetişkinlerde, muhtemelen endojen üretimdeki değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar. Uyku başlangıcı 22.00 ile 23.00 arası normal yatma saatlerine kıyasla 3 ila 6 saat gecikir. Yatmadan en az bir saat önce elektronik aletlerden uzak, tutarlı bir yatma vaktinin sürdürülmesi özellikle çocuklarda ve ergenlerde uykusuzluk açısından önemlidir.
Çocuklarda Melatonin Yan Etkileri
Çocuklarda melatoninin en sık görülen yan etkisi sabah uyuşukluğudur. Çocuklarda diğer yaygın yan etkiler şunlardır:
- Yatak ıslatma
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- İshal
Şiddetli nörolojik bozukluğu olan çocuklarda nöbet riskinin artması olasıdır.
Belirli tıbbi durumlarınız, yaklaşmakta olan bir ameliyat veya diğer sağlık sorunlarınız varsa, diyetteki melatonin takviyeleri hâlâ ilaç etkileşimleri veya sağlık riskleri taşıyabilir.
Kaçınılması gerekenler
- Melatonin aldıktan sonra en az 4 saat veya uykulu etkiler ortadan kalkana kadar araç veya makine kullanmaktan kaçının.
- Bu ilacı doktorunuza, eczacınıza veya diğer sağlık uzmanınıza sormadan diğer reçeteli ilaçlar, reçetesiz ilaçlar veya diyet takviyeleri ile birlikte kullanmaktan kaçının.
- Bu ilacı alırken alkolden kaçının.
- Melatoninin etkilerini ortadan kaldırabileceğinden kahve, çay, kola, enerji içecekleri veya kafein içeren diğer ürünlerden kaçının.
Bir Melatonin Dozu Kaçırırsam Ne Olur?
Bir dozu almayı unutursanız endişelenecek bir neden yoktur ancak melatonin düşünme ve tepki sürenizi olumsuz etkileyebilir. Araba kullanacaksanız veya herhangi bir tehlikeli aktivite yapacaksanız, melatonin uyuşukluğa neden olabileceğinden dozunuzu atlayın.
Aksi takdirde, kaçırdığınız dozu hatırladığınız anda kullanın. Bir sonraki planlı dozunuzun zamanı neredeyse gelmişse, kaçırılan dozu atlayın. Unutulan ilacı telafi etmek için fazladan ilaç kullanmayın veya dozunuzu ikiye katlamayın.
Aşırı Doz Melatonin Alabilir Misiniz?
Melatoninin kısa vadede çok güvenli olduğu ve doz aşımı riskinin düşük olduğu düşünülüyor. Aşırı dozdan veya ciddi yan etkilerden veya alerjik reaksiyonlardan şüpheleniyorsanız, doktorunuzdan acil tıbbi yardım isteyin.
Melatonin Güvenli mi?
Melatonin kısa vadede kullanıldığında nispeten güvenli bir takviyedir ve melatoninin yan etkileri nadirdir. Uzun vadedeki güvenliği randomize, kontrollü çalışmalarda belirlenmemiştir. Genel olarak bu ilacın daha yüksek dozlarda bile nispeten toksik olmadığı görülmektedir.
Bazı kişilerde melatoninin aşağıdakileri içerebilecek yan etkileri olabilir:
- Gündüz uyuşukluğu, baş dönmesi, halsizlik veya kafa karışıklığı
- Canlı rüyalar, kabuslar
- Depresif, endişeli, sinirli hissetmek
- Baş ağrısı
- İştah kaybı, ishal, mide bulantısı, mide ağrısı
- Kan basıncı değişiklikleri
- Eklem veya sırt ağrısı
- Nöbet riskinin artması
Daha yüksek harici dozlar (>1 mg ila 10 mg), gündüz uykululuğu, fiziksel veya zihinsel yeteneklerde bozulma, düşük vücut ısısı ve yüksek prolaktin seviyeleri gibi yan etkileri kötüleştirebilir.
Melatonin ve Gebelik
Melatonin gibi besin takviyelerinin çoğu hamile kadınlarda, emzirme döneminde veya çocuklarda araştırılmamıştır. Hamileyseniz, emziriyorsanız veya bu ürünü 18 yaşın altındaki bir çocukta kullanmayı düşünüyorsanız, herhangi bir besin takviyesini kullanmadan önce doktorunuza danışın.
Melatonin İlaç Etkileşimleri
Bir besin takviyesi olmasına rağmen melatonin ile bazı önemli ilaç etkileşimleri ortaya çıkabilmektedir. Bir ilaca başladığınızda, hatta durdurduğunuzda daima doktorunuzla ilaç, yiyecek ve hastalık etkileşimlerini gözden geçirin.
Reçeteli ilaçlar, reçetesiz ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler de dahil olmak üzere aldığınız tüm ilaçları daima doktorunuza ve eczacınıza bildirin. Önce doktorunuzla konuşmadan herhangi bir ilacı kullanmayı bırakmayın.
Kan sulandırıcı varfarin kullanıyorsanız melatonin kullanmadan önce doktorunuzla konuşun. Melatoninin bazı hastalarda varfarinin etkilerini artırdığı rapor edilmiştir. Bu, melatonin ile oluşabilecek ilaç etkileşimlerinin tam listesi değildir.
Melatonin FDA Tarafından Onaylandı mı?
Melatonin'in herhangi bir kullanımı FDA tarafından onaylanmamıştır. Diyet takviyeleri arasında vitaminler, mineraller, amino asitler ve şifalı bitkiler veya botaniklerin yanı sıra diyeti desteklemek için kullanılan diğer maddeler bulunabilir. Diğer besin takviyelerinde olduğu gibi melatonin de güvenlik veya etkinlik açısından Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanmamıştır.
Elektronik Cihazlar Melatonin Düzeyini Değiştirir mi?
Geceleri ışık, melatonin üretimini engeller ve bunun, geceleri ışık yayan elektronik kullanan kişilerde uyku bozukluklarına neden olduğu gösterilmiştir. Araştırmacılar, elektronik cihazlardan gelen ışığın geceleri doğal hormon melatonin salınımını engelleyebileceğini buldu. Etki en çok küçük çocuklar için belirgindi; bazı durumlarda gece seviyeleri yüzde 37'ye kadar azaldı. Bu aynı zamanda 9 ila 16 yaş arasındaki çocuklar için de sorunlu olabilir.
Araştırmalar, karanlıktan sonra ışığın melatonin düzeylerini düşürdüğünü ve bunun da uykuya başlamada zorluklara yol açabileceğini gösteriyor. Televizyon, dizüstü bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve tabletler gibi elektronik ışık yayan cihazlar genellikle geceleri yatak odasına giriyor veya hava karardıktan sonra kullanılıyor. Çocuklar yatmadan önce yatak odalarında televizyon dahil elektronik eşya bulundurulmamalı ve herkes yatmadan en az bir saat önce ışık yayan cihaz kullanımından ve ekran başında bulunmaktan kaçınmalıdır.
Melatonin İncelemeleri ve Çalışmaları
Birincil Uyku Bozuklukları İçin
Araştırmacılar çeşitli sağlık koşulları için melatonin takviyeleri üzerine birçok çalışma yürüttüler. Çoğu çalışma jet lag, vardiyalı çalışma uyku bozuklukları, gecikmiş uyku fazı bozukluğu ve uykusuzluk gibi uyku bozuklukları üzerine yapılmıştır. Çalışmalar genellikle sonuçlarında tutarlı değildir ve bazı uyku koşulları için yararlılığı, dozajı, tedavi süresi ve uzun vadeli güvenliği hakkında hala sorular devam etmektedir.
Melatonin, uygun zamanda dozlandığında birçok insanda jet lag için etkili olabilir. Uykusuzluk tedavisinde melatoninin etkinliğini ölçen çalışmalar uykuya dalmak için gereken sürede hafif bir azalma olduğunu gösteriyor ancak melatonin genel uyku kalitesini artırmayabilir. Bu ilacın birincil uykusuzluk için kısa süreli kullanım için (üç aydan az) güvenli olduğu görülmektedir.
Diğer Koşullar İçin
Melatonin kullanımına yönelik birçok alan araştırılmıştır, ancak tüm kullanımlar kabul edilemeyebilir veya uygun klinik kullanımı belirlemek için yeterli araştırma yapılmayabilir. Bunlar şunları içerir:
- Kanser
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
- Güneş yanığı
- İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
- Fibromiyalji
- Sistemik skleroz
- Antioksidan ve serbest radikal temizleyici
- Alzheimer hastalığı
- Göz hastalıkları
- Otizm spektrum bozukluğu veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklar için uyku yardımı
- Amyotrofik lateral skleroz (ALS)
- Gece kan basıncı kontrolü
- Mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD)
Yiyecekler Melatonin İçerir mi?
Gıda ve Beslenme Araştırması'nda yayınlanan bir araştırma, bazı gıda ürünlerinin, immünolojik ve kromatografik laboratuvar teknikleriyle ölçülen çeşitli miktarlarda melatonin içerdiğini belirtiyor. Bu çeşitli gıdaların tüketiminin endojen üretim uykusunu nasıl etkileyebileceği değerlendirilmemiştir :
- Domates
- Ceviz
- Pirinç/arpa gevreği
- Çilek, turta kirazı
- Zeytin yağı
- Şarap bira
- İnek sütü
Araştırmalar, melatonin sentezinin, diyetin gerekli bir bileşeni olan esansiyel amino asit triptofanın mevcudiyetine bağlı olduğunu bulmuştur. Triptofan alımı ciddi şekilde kısıtlanırsa
Buna göre melatonin sentezi insanlarda önemli ölçüde azalmıştır.
Sebze, meyve ve tahıl ürünlerinden zengin diyetler önemli düzeyde melatonin içerecektir. Diyet tüketiminin gece melatonin seviyeleri üzerindeki genel etkisi çok sınırlıdır. Melatonin üretimi öncelikle ışık ve karanlığın etkileriyle ve yaşla birlikte belirlenir ve yaşlandıkça azalır.
Melatoninin Faydaları ve Dezavantajları
Faydalar:
- Reçetesiz olarak (OTC) yaygın olarak mevcuttur
- Kısa süreli kullanım (3 aydan az) nispeten güvenlidir ve çok az toksisite kanıtı vardır
- Çocuklara yönelik daha düşük dozlu ve ağızda çözünebilen ürünler mevcuttur
- Çeşitli dozaj formları bulunmaktadır
Dezavantajları:
- FDA tarafından herhangi bir kullanım için onaylanmamıştır (reçetesiz satılan besin takviyesi)
- Melatonin içeren bazı ürünlerin kalitesi her zaman garanti edilememektedir
- Daha az yaygın kullanıma yönelik çalışmalar tutarlı değil
- Dozlar hastalar arasında değişme eğilimindedir; Çocuklarda doz tavsiyesi için her zaman bir tıp uzmanına veya sağlık uzmanınıza danışılması gerekmektedir
- Etkili daha düşük dozlar (0,1 ila 1 mg) her zaman ticari olarak mevcut olmayabilir.
- Uzun bir süre boyunca kullanılan daha yüksek dozlar (2 ila 10 mg), tekrarlayan uykusuzluğa neden olabilir ve bu konuda bilgi veren iyi düzeyde bir çalışma yapılmamıştır.