İnositol Nedir? Ne İşe Yarar?
İnositol vücudunuzda doğal olarak bulunmasının yanında, bazı gıdalarda ve takviye besinlerde de bulunan bir şeker şeklidir. Vücudunuzun hücrelerin gelişimi ve büyümesi için inositole ihtiyacı vardır. Bununla birlikte araştırmalar inositolün sağlık açısından birçok potansiyel faydasının daha olabileceğini öne sürmektedir. İnositol bunu diğer sağlık koşullarının yanı sıra genellikle metabolik sendrom ve polikistik over sendromu (PCOS) için kullanılmaktadır.
İnositol nedir?
İnositol, vücudunuzun hücrelerinize yapı sağlamak için doğal olarak ürettiği bir şeker şeklidir. İnositol ayrıca et, meyve, mısır, fasulye, tahıl ve baklagiller gibi bazı gıdalarda da bulunabilir. Tipik günlük beslenme günde 1 gram inositol içerir. Araştırmalar, inositol takviyesi almanın sağlık açısından birçok faydası olabileceğini öne sürmektedir.
Vücutta birçok önemli işlevin gerçekleşmesinde rol oynayan inositol sıklıkla B8 vitamini olarak adlandırılır, ancak aslında bir vitamin değildir. İnositol, hücre zarlarınızın gelişiminde rol oynamanın yanı sıra, insülin ve beyninizdeki bazı kimyasal haberciler üzerinde de etkiye sahiptir. İnositol bu etkileriyle vücudunuzun metabolik ve zihinsel sağlık koşullarını yönetme konusunda rol oynar.
Ek olarak inositol yaygın olarak aşağıdaki isimlerle de bilinir:
- Miyo-inositol.
- D-chiro-inositol.
- İnositol hekzafosfat.
İnositol Ne İşe Yarar?
Vücudunuzun hücrelerinizin işleyişi ve gelişimi için inositole ihtiyacı vardır. İnositolün etkileri üstüne araştırmalar halen devam ederken, insanlar birçok farklı sağlık nedeninden dolayı inositol kullanmaktadır. İnositol faydaları şunları içerebilir:
- Metabolik sendrom riskinizi azaltmak.
- Polikistik over sendromunun (PCOS) semptomlarını hafifletmek.
- Gebelik diyabeti ve erken doğum riskini azaltmak.
- Yüksek kolesterolün düşürülmesi.
- Vücudunuzun insülini daha iyi işlemesine yardımcı olmak.
- Depresyon ve diğer duygudurum bozukluklarının semptomlarını potansiyel olarak hafifletmek.
İnositol hangi durumlarda kullanılabilir?
İnsanlar birçok farklı sağlık durumu için inositol kullanmaktadır. Araştırma, inositol takviyesinin aşağıdaki konularda yardımcı olabileceğini göstermiştir:
Metabolik sendrom
Metabolik sendrom, diyabet, kalp hastalığı ve felç gibi kronik hastalıklara yakalanma riskinizi artıran bir grup risk faktörüdür. Bu risk faktörleri şunları içerir:
- Karın bölgesindeki aşırı yağ.
- Kandaki yüksek trigliserit seviyeleri.
- Düşük “iyi” HDL kolesterol seviyeleri.
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon).
- Yüksek kan şekeri (hiperglisemi).
İnositol takviyesi alarak bu metabolik risk faktörlerini daha iyi yönetebilirsiniz. Bazı araştırmalar inositolün kan basıncınızın yanı sıra trigliserit, kolesterol ve kan şekeri seviyelerinizde de iyileşme sağlayabileceğini öne sürüyor. Ancak bu konularda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Metabolik sendrom için takviye kullanmaya başlamadan önce doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
Polikistik over sendromu (PCOS)
Polikistik over sendromu (PKOS), kadınları ve doğumda kadın olarak atanan kişileri etkileyen yaygın bir hormon bozukluğu türüdür. Kistli genişlemiş yumurtalıklar aşağıdakilere neden olabilir:
- Kısırlık.
- Düzensiz adet dönemleri.
- Akne.
- Kilo artışı.
- Aşırı kıllanma (hirsutizm).
Araştırmalar, özellikle folik asit içeren bir inositol takviyesi alarak PKOS semptomlarının çoğunu hafifleteceğinizi göstermektedir. Bu etkiler kan şekerinin iyileştirilmesi, kan basıncının düşürülmesi ve trigliserit seviyelerinin düşürülmesini içerir. Ayrıca inositol yumurtlamayı teşvik edebilir ve gebelik oranlarını artırabilir. Polikistik over sendromu için takviyeye başlamadan önce doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
Gestasyonel diyabet (GD) ve erken doğum
Gestasyonel diyabet (GD), hamileliğiniz sırasında kan şekeriniz çok yüksek olduğunda ortaya çıkabilir. GD hamileliğiniz sırasında birçok komplikasyona neden olabilir ve erken doğum riskini de arttırır. Bebeğiniz hamileliğin 37. haftasından önce doğduğunda ise erken doğum meydana gelir. Araştırmalar, hamileliğiniz sırasında folik asitle birlikte inositol takviyesi almanın GD'yi önleyebileceğini ve erken doğum riskinizi azaltabileceğini göstermektedir. Hamileliğiniz sırasında herhangi bir yeni takviye almaya başlamadan önce doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
Depresyon
Depresyon, kalıcı bir üzüntü hissine ve bir zamanlar keyif aldığınız aktivitelere olan ilginizin kaybolmasına neden olan yaygın bir zihinsel sağlık durumudur. Bazı araştırmalar depresyonlu kişilerin beyinlerinde düşük düzeyde inositol bulunduğunu öne sürmektedir. Bazı çalışmalarda ise inositol takviyesi almanın beyninizdeki serotonin ve
dopamin de dahil olmak üzere önemli hormonları dengelemeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir. Bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var ancak inositol kullanımı depresyon belirtilerinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Depresyon takviyesine başlamadan önce doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
Panik atak
Panik bozukluk, güçlü fiziksel tepkilerle birlikte ani, geçici korku duyguları olan pek çok beklenmedik panik atağının yaşandığı bir tür kaygı bozukluğudur. Bu konudaki araştırmalar sınırlıdır, ancak bazı çalışmalar inositol takviyesi alarak yaşadığınız panik atakların sayısını ve şiddetini azaltabileceğinizi öne sürmektedir. İlaçlarınızı reçete edildiği şekilde almayı bırakmayın ve panik bozukluğu için yeni bir takviyeye başlamadan önce mutlaka doktorunuzla görüşün.
Bipolar bozukluk
Bipolar bozukluk, ruh halinde, düşünme kalıplarında, enerji düzeylerinde ve davranışlarda yoğun değişimler yaşatan bir problemdir. Bu konudaki araştırmalar sınırlıdır, ancak bazı çalışmalar, reçete edilen tedavinize inositol takviyesi ekleyerek bipolar bozukluğun semptomlarını azaltabileceğinizi belirtmektedir. Bipolar bozukluk için bir takviyeye başlamadan önce doktorunuzla bu konuyu tartışın.
Diğer sağlık problemleri
İnsanlar inositol'ü aşağıdaki sağlık problemleri için de kullanmaktadır ancak aşağıdakiler için inositol kullanımını destekleyecek kadar bilimsel kanıtı bulunmamaktadır.
- Uykusuzluk.
- Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD).
- Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS).
- 2 tip diyabet.
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB).
- Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB).
İnositol güvenli midir?
Doktorlar ve araştırmalar genellikle 10 haftaya kadar süreyle düşük dozlarda alındığında inositolün güvenli olduğunu öne sürmektedir. Ancak doktorunuzun reçete ettiği ilaçları, önce onlarla konuşmadan almayı bırakmak güvenli değildir. Çoğu durumda tedavi planlarına inositol takviyeleri eklenebilir. İnositol durumun tedavisi için kullanılan diğer ilaçların yerini alamaz.
İnositol takviyesi alırken aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı hafif yan etkilerle karşılaşabilirsiniz:
- İshal.
- Mide bulantısı.
- Karın ağrısı.
- Tükenmişlik.
- Baş ağrısı.
- Baş dönmesi.
Olumsuz etkilerin görülmediği çalışmalarda hamile kadınlar tarafından günde 4 grama kadar inositol alınmıştır, ancak bu popülasyonda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Emzirme döneminde inositol takviyelerinin güvenliğini belirlemek için yeterli çalışma yoktur. Ancak anne sütü doğal olarak inositol açısından zengin görünmektedir.
Ayrıca inositol takviyelerinin uzun süreli kullanım için güvenli olup olmadığı da belirsizdir. Çoğu çalışmada inositol takviyeleri yalnızca bir yıl veya daha kısa bir süre için alınmıştır.
İnositol takviyeleri çok az sayıda ve yalnızca hafif yan etkilerle ilişkilidir. Hamile ve emziren kadınlarda ve uzun süreli kullanımda güvenliğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
İnositol, vücudunuzun hücrelerinizin büyümesi ve gelişmesi için ihtiyaç duyduğu bir şeker şeklidir. Ancak araştırmalar, inositolün takviye olarak alınmasının sağlık açısından birçok ek faydası olabileceğini öne sürmektedir. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen inositol birçok farklı metabolik ve zihinsel sağlık durumunun tedavisinde yardımcı olabilir. İnosiyol takviyesi yapılan araştırmalara göre güvenli görünmekte ve düşük dozlarda alındığında çok hafif yan etkiler yaratmaktadır. Herhangi bir vitamin ve takviyenin kullanımını daima doktorunuzla görüşün.