Yorgunluk Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi
Yorgunluk, sürekli ve sınırlayıcı olan bir tür bitkinlik halidir. Eğer kronik yorgunluğunuz varsa, sabahları hiç uyumamış gibi hissederek uyanabilirsiniz. Ya da herhangi bir işte çalışamayabilir veya evde üretken olamayabilirsiniz. Günlük işlerinizi bile yönetecek kadar enerjiniz olmayabilir.
Çoğu durumda yorgunluğa sebep olan birkaç sebep vardır. Bunlara alerjik rinit, anemi, depresyon, fibromiyalji, kronik böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, akciğer hastalığı (kronik obstrüktif akciğer hastalığı [KOAH]), bakteriyel veya viral bir enfeksiyon veya başka bir sağlık durumları örnek verilebilir.
Yorgunluk Belirtileri
Yorgunluğun kendisini bir semptom olarak düşünebilirsiniz, ancak aşağıda nasıl hissedebileceğinizi tanımlamak için daha ayrıntılı kavramlar verilmiştir.
Enerji eksikliği
Enerji eksikliği, günlük yaşamda hareket etmeyi zorlaştıran bir tür zihinsel veya fiziksel bitkinliktir. Çalışma, arkadaşlarınızla veya ailenizle vakit geçirme veya diğer aktiviteleri yapma becerinizi etkileyebilir.
Uyuşukluk
Uyanık kalmak için savaşmanız gerekiyormuş gibi hissedebilirsiniz, ancak yorgunluğunuz uyuduktan sonra da devam edebilir.
Düşünme güçlüğü
Beyin sisi olarak da adlandırılan bu durumda dikkatinizi toplamakta, bir şeyleri hatırlamakta veya detay odaklı görevlere odaklanmakta güçlük çekebilirsiniz.
Apati
Apati, bir şeyler yapmak için ilginizi veya motivasyonunuzu kaybettiğiniz bir duyguyu ifade eder.
Yorgunluk ve Uyuşukluk
Doktorlar artık uyuşukluk terimini çok fazla kullanmasa da bu durum bilinç veya diğer beyin fonksiyonlarında bir düşüş anlamına gelmektedir. Kafa travmaları, beyin kanamaları veya kan şekeri sorunları gibi bazı uyuşukluk nedenleri ciddi olabilmektedir.
Açıklanamayan yorgunluğunuz veya net düşünme güçlüğünüz varsa doktorunuza hemen danışın. Genel yorgunluk, uyuşukluk ve bitkinlik belirtileri birbiriyle örtüşebilir. Ancak aradaki farkı kendi başınıza anlayamayabilirsiniz.
Yorgunluk Türleri
Doktorunuz yorgunluğunuzu üç kategoriden birine sınıflandırabilir:
● Fizyolojik yorgunluk çok fazla egzersiz, uyku sorunları, diyet seçimleri veya diğer tıbbi olmayan sorunlardan kaynaklanabilir. Genellikle buna neden olan yaşam tarzı faktörünü ele aldığınızda daha iyi hale gelecektir.
● İkincil yorgunluk genellikle 1 ila 6 ay arasında sürer ve altta yatan bir hastalık olduğu için ortaya çıkar. Enerjiniz genellikle zamanla veya tıbbi tedavi ile geri gelecektir.
● Kronik yorgunluk 6 aydan daha uzun sürer ve dinlenme veya uyku ile düzelmez. Yeni bir hastalık veya tıbbi durumdan kaynaklanıyor olabilir.
Yorgunluk türleri şunları da içerebilir:
Ani yorgunluk
Yorgunluğunuz birdenbire ortaya çıkabilir. Çok fazla fiziksel aktivite (maraton koşmak gibi), enfeksiyonlar veya multipl skleroz gibi kronik hastalıklarda ortaya çıkabilir.
Kas yorgunluğu
Vücudunuz günlük rutinleri yapmak için sanki iki kat daha fazla çaba harcaması gerekiyormuş gibi ekstra ağır hissedebilir. Yorucu egzersiz kas yorgunluğunun yaygın bir nedenidir, ancak kanser veya felç gibi sağlık koşullarında da ortaya çıkabilir.
Yemek sonrası aşırı yorgunluk
Bazı kişiler yemekten sonra özellikle de bir anda çok fazla karbonhidrat ve protein tükettiğinde uykulu hisseder. Ancak bu çok sık oluyorsa doktorunuza söylemelisiniz.
Çölyak hastalığı, diyabet, anemi veya gıda alerjileri gibi tıbbi durumlar bu durumun sorumlusu olabilir.
Hamilelik
Yorgunluk, hamileliğin ilk üç aylık döneminde (12 hafta) oldukça sık görüldüğü gibi hamileliğin herhangi bir döneminde de ortaya çıkabilir. Bu durum hormonal değişiklikler, fazla kilo, uyku sorunları,
demir eksikliği belirtileri veya artan solunum ve kalp atış hızından kaynaklanabilir.
Anemi
Anemi, yeterli kırmızı kan hücresine sahip olmadığınız bir durumdur. Birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Örneğin, hemoroid veya ülser ya da kanser gibi gastrointestinal (GI) sorunların bir sonucu olabilir. İbuprofen veya aspirin gibi steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar da GI sorunlarına ve kanamaya yol açabilir. Aneminin diğer nedenleri arasında demir, folik asit veya B12 vitamini eksikliği yer alır.
Diyabet veya böbrek hastalığı gibi kronik hastalıklar da anemiye neden olabilir.
Depresyon, Anksiyete ve Yorgunluk
Bazen kronik yorgunluğun temelinde depresyon veya anksiyete yatar. Depresyon kadınları erkeklerden iki kat daha fazla etkiler ve genellikle aile öyküsüyle aktarılır. Genellikle 15 ile 30 yaş aralığında başlama eğilimindedir.
Doğum sonrası depresyon bebeğin doğumundan sonra ortaya çıkabilir. Bazı insanlar kışın yorgunluk ve üzüntü duygularıyla mevsimsel duygusal bozukluğa yakalanır. Bipolar bozukluğun bileşenlerinden biri de majör depresyondur.
Depresyonda günün büyük bir bölümünde depresif bir ruh hali içinde olabilirsiniz. Normal aktivitelere karşı ilginiz az olabilir. Yorgunluk hissinin yanı sıra, çok fazla veya çok az yiyebilir, çok fazla veya çok az uyuyabilir, umutsuz ve değersiz hissedebilir ve başka ciddi semptomlara sahip olabilirsiniz.
Anksiyete belirtileri şunları içerebilir:
● Ajitasyon
● Uyku sorunu
● Çok fazla endişelenmek
● Çoğu zaman "tetikte" hissetmek
● Yaklaşan ölüm hissi
● Gerginlik
Depresyon ve anksiyetenin spesifik nedenleri belirsiz olsa da, bunlar tedavi edilebilir tıbbi sorunlardır. İlaç tedavisi, psikoterapi veya bu ikisinin bir kombinasyonu semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Fibromiyalji ve Yorgunluk
Fibromiyalji, özellikle kadınlarda kronik yorgunluk ve kas-iskelet sistemi ağrılarının en yaygın nedenlerinden biridir. Fibromiyalji ile kronik yorgunluk sendromu, bağlantılı fakat ayrı hastalıklar olarak görülür. Hepsi, insanların yaşamlarını büyük ölçüde etkileyen şiddetli yorgunluk olmak üzere ortak bir belirti gösterirler.
Fibromiyaljide, ne kadar uzun uyursanız uyuyun asla dinlendirici olmadığını hissedebilirsiniz. Ve gündüz saatlerinde her zaman yorgunmuş gibi hissedebilirsiniz. Uykunuz sık sık uyanarak bölünebilir. Yine de ertesi gün herhangi bir uyku kesintisi hatırlamayabilirsiniz. Fibromiyaljisi olan bazı insanlar sürekli bir "fibro sis" içinde yaşar. Bu konsantre olmayı zorlaştıran puslu bir histir.
Yorgunluğunuzun altında yatan nedeni bulmak için doktorunuzla birlikte çalışmalısınız. Belirtilerinizi yönetmek için yaşam tarzı değişikliklerine veya tıbbi tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Yorgunluk Tedavisi
Genel yorgunluk tedavisi söz konusu olduğunda, işte size yardımcı olabilecek bazı ipuçları:
Düzenli egzersiz
Düzenli egzersiz yaparsanız daha fazla enerjiniz olabilir. Ancak aşırıya kaçmamaya dikkat edin. Çok fazla egzersiz enerjinizi de tüketir.
Düzenli beslenin
Lif ve antioksidan bakımından zengin, bitki ağırlıklı bir anti-enflamatuar diyet uygulamanız daha az yorgun hissetmenizi sağlayabilir. Magnezyum, yorgunluk ve bitkinlik gibi semptomların azaltılmasında büyük bir rol oynar. Bu nedenle, dengeli bir diyetin yanı sıra, gerektiğinde magnezyum takviyeleri almak, bu tür yorgunluk semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Daha fazla meyve, sebze, tam tahıl ve yağlı balık yemeye çalışın ve ilave şeker oranı yüksek ultra işlenmiş atıştırmalıklardan kaçının.
Sağlıklı bir kiloyu koruyun
Herkes için uygun olan mükemmel bir vücut ölçüsü yoktur. Ancak kilolu iseniz kilo vermeniz daha az yorgun hissetmenizi sağlayabilir. Size iyi gelen bir bedeni korumakta zorlanıyorsanız tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşun.
Kaliteli bir uyku düzeni oturtun
Herkesin uyku ihtiyacı farklıdır, ancak çoğu yetişkinin her gece 7-9 saat kaliteli uykuya ihtiyacı vardır. Bundan daha azı, ertesi gün kendinizi yorgun hissetmenize neden olabilir.