İltihap (İnflamasyon) Nedir, Neden Olur? Tedavi Edilmezse?

Akut inflamasyon ile kronik inflamasyon arasındaki fark nedir?

• Akut inflamasyon: Parmağınızın kesilmesi gibi ani vücut hasarına verilen tepki akut inflamasyona örnek olabilir. Kesiği iyileştirmek için vücudunuz yaralanmaya iltihap hücreleri gönderir. Bu hücreler iyileşme sürecini başlatır.
• Kronik inflamasyon: Dışarıdan bir tehlike olmasa bile vücudunuz iltihap hücreleri göndermeye devam eder. Örneğin romatoid artritte iltihaplı hücreler ve maddeler eklem dokularına saldırarak sürekli tekrarlayan bir iltihaplanmaya neden olur ve eklemlerde ağrı ve şekil bozukluklarıyla birlikte ciddi hasara neden olabilir.

Akut ve kronik inflamasyonun belirtileri nelerdir?

• Yaralanma yerinde cilt kızarması
• Ağrı veya hassasiyet.
• Şişme.
• Sıcaklık artışı

• Karın ağrısı.
• Göğüs ağrısı.
• Tükenmişlik ve yorgunluk. (örnek: sistemik lupus kaynaklı iltihap)
• Ateş. (örnek: tüberküloz kaynaklı iltihap)
• Eklem ağrısı veya sertliği. (örnek: romatoid artrit kaynaklı iltihap)
• Ağız yaraları. (örnek: HIV enfeksiyonu kaynaklı iltihap)
• Deri döküntüsü. (örnek: sedef hastalığı kaynaklı iltihap)

Kronik inflamasyona neden olabilecek hastalıklar

• Alzheimer hastalığı
• Astım
• Kanser
• Kalp hastalığı
• Romatoid artrit (RA) ve ankilozan spondilit (AS)
• 2 tip diyabet

İltihap oluşumunun en yaygın nedenleri nelerdir?

• Vücudunuzun sağlıklı dokulara saldırdığı lupus gibi otoimmün bozukluklar.
• Kötü hijyene sahip ortamlar veya endüstriyel kimyasallar gibi toksinlere maruz kalma.
• Enfeksiyon veya yaralanma gibi tedavi edilmemiş akut inflamasyon.

• Aşırı alkol tüketimi
• Obezite aralıklarına giren yüksek bir vücut kitle indeksine (BMI) sahip olmak.
• Maksimum yoğunlukta çok sık egzersiz yapmak veya yeterince egzersiz yapmamak
• Kronik stres
• Sigara içmek
  
  

İltihap Oluşumu Önlenebilir Mi?

• Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve bu kiloyu korumak.
• Sigarayı bırakmak veya azaltmak
• Haftada en az üç ila beş kez egzersiz yapmak (günlük egzersiz en iyisidir).
• Alkol alımınızı sınırlandırmak (günde en fazla 2 ons).
• Stresi meditasyon veya günlük tutma gibi sağlıklı araçlarla yönetmek.

İltihap Tedavi Edilmezse?

• Kronik Hastalıklar: Kalıcı inflamasyon, kalp hastalığı, diyabet, kanser ve otoimmün bozukluklar gibi kronik hastalıkların gelişimiyle yakından bağlantılıdır. Enflamatuar süreçler zamanla dokulara ve organlara zarar verebilir ve bu durumların riskini artırabilir.

• Eklem Hasarı: Kronik inflamasyon, eklem dokularının tahrip olmasına yol açarak romatoid artrit gibi durumlara neden olabilir. Bu eklem ağrısı, şekil bozuklukları ve hareket kaybıyla sonuçlanabilir.

• Sindirim Sorunları: Sindirim sistemindeki iltihaplanma, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit dahil olmak üzere inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) gibi durumlara yol açabilir. Bu koşullar karın ağrısına, ishale ve diğer gastrointestinal semptomlara neden olabilir.

• Nörolojik Bozukluklar: Bazı araştırmalar, kronik inflamasyonun Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişiminde rol oynayabileceğini öne sürmektedir. Beyindeki iltihaplanma bilişsel gerilemeye ve sinir hasarına katkıda bulunabilir.

• Kardiyovasküler Sorunlar: Kronik inflamasyon, kan damarlarına zarar verebilir ve ateroskleroza (atardamarların sertleşmesi) katkıda bulunarak kalp krizi ve felç riskini artırabilir.

• Solunum Sorunları: Astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi inflamatuar akciğer hastalıkları, uygun şekilde tedavi edilmezse zamanla kötüleşebilir. Hava yollarındaki iltihaplanma, solunum güçlüklerine ve akciğer fonksiyonlarının azalmasına neden olabilir.

• Cilt Hastalıkları: Cilt iltihabı, tedavi edilmezse sedef hastalığı ve egzama gibi kaşıntı, kızarıklık ve cilt lezyonlarına neden olan kronik cilt rahatsızlıklarına neden olabilir.

• Zayıflamış Bağışıklık Sistemi: Kronik inflamasyon, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve enfeksiyonlarla mücadelede daha az etkili hale gelebilir. Bu, daha sık hastalıklara ve daha uzun iyileşme sürelerine yol açabilir.

• Ağrı ve Rahatsızlık: Enflamasyon sıklıkla vücudun etkilenen bölgelerinde ağrı ve rahatsızlığa neden olarak genel yaşam kalitesini azaltır.

• Ruh sağlığına Etkisi: Bazı çalışmalar kronik inflamasyon ile depresyon gibi zihinsel sağlık sorunları arasında bir bağlantı olduğunu öne sürmektedir. Enflamasyon, ruh halini ve davranışı etkileyen beyin kimyasındaki değişikliklere katkıda bulunabilir.

İltihap Nasıl Geçer ?

• Takviyeler: Bazı vitaminler (A vitamini, C vitamini, D vitamini) ve takviyeler (çinko) iltihabı azaltabilir ve onarımı hızlandırabilir. Örneğin, doktorunuz bir balık yağı takviyesi veya vitamin(ler)i reçete edebilir. Veya zerdeçal, zencefil veya sarımsak gibi antiinflamatuar özelliklere sahip baharatları kullanabilirsiniz. Özellikle glutatyon takviyelerinin antioksidan etkileri, bağışıklık tepkilerini düzenlemesi, detoksifikasyon desteği ve hücreleri oksidatif hasardan koruması gibi bir çok yararı ile iltihap yönetimine iyi geldiği gösterilmiştir. 
• Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler): Bu reçetesiz satılan ilaçlar iltihabı azaltır. Sağlık uzmanınız ibuprofen (Advil®), aspirin (Bayer®) veya naproksen (Aleve®) önerebilir.
• Steroid enjeksiyonları: Kortikosteroid enjeksiyonları belirli bir eklem veya kastaki iltihabı azaltır. Örneğin, sırtınızı etkileyen romatoid artritiniz varsa, doktorunuz omurganıza steroid iğnesi yapabilir. Yılda aynı vücut kısmına üç ila dörtten fazla steroid enjeksiyonu yapılması önerilmemektedir.

İltihap tedavisinde evde yapabilecekleriniz?

• Uskumru, somon veya sardalye gibi yağlı balıklar.
• Ispanak ve lahana gibi yapraklı yeşillikler.
• Zeytin yağı.
• Domates.

• Birçok fast food ürünü de dahil olmak üzere kızarmış yiyecekler.
• Sosisli sandviç gibi nitrat içeren kurutulmuş etler.
• Yüksek derecede rafine edilmiş yağlar ve trans yağlar.
• Şeker, hamur işleri veya beyaz ekmek gibi rafine karbonhidratlar.

İltihap Şüphesi veya Varlığında Doktoru Ne Zaman Aramalısınız?